ویژگی های طب سنتی اسلامی که اصلا نمی دانستید 2

در مطلب قبل گذشت که طب سنتی و اسلامی علاوه بر جسم به روح انسان نیز توجه دارد و همچنین در جسم و روح انسان اثرات مثبت بسیاری می گذارد و در طب سنتی اسلامی با برطرف کردن علت آن درمان می کند نه چیز دیگری و همچنین در ادامه می خوانیم...::

 

 

د . برخورداری از داروهای طبیعی در دسترس و ارزان

بی شک ، انسان موجودی طبیعی و برخاسته از طبیعت و تغذیه کننده از آن است و دارو و درمان های طبیعی نیز به مراتب با ساختار جسمی او سازگارتر است . اساس طب سنتی اسلامی نیز بر استفاده از طبیعت است و برای تبدیل مواد طبیعی به دارو ، دخل و تصرف زیادی در آنها نمی کند ؛ ولی در طب جدید ، به گونه ای افراطی از داروهای مصنوعی و شیمیایی گران قیمت استفاده می شود . بر اساس طب نبوی ، خدای حکیم برای هر دردی ، داروی خاصی هم در طبیعت آفریده است . حضرت رسول ﷺ فرمود : « ان الله تبارک و تعالی لم ینزل داء إلا وقد أنزل له دواء ؛ احدای والا دردی فی ونفرستاده جز این که دوانی هم برایش نازل کرده است » .

 

بنابراین ، یکی از راه های کشف حقایق جهان و انسان ، وحی الاهی و الهامات غیبی به پیامبران و امامان است است و انسان می تواند با استفاده از وحی آسمانی و راهنمایی انبیا و اولیای الاهی از داروها و درمان های طبیعی بهره مند گردد . همچنین می توان از نظام حکیمانه هستی در این راستا بهره برد ، زیرا حیوانات ، هنگام بیمار شدن ، با غریزه خود که از جانب خدای والا به آنها داده شده است ، از داروهای طبیعی استفاده و بیماری خود را درمان میکنند . براین اساس ، طب سنتی اسلامی ، راه درمان بعضی از بیماری ها و خواص پاره ای از گیاهان را از حیوانات آموخته است . آری ! داروهای طب سنتی اسلامی در همه جا و به آسانی و ارزان یافت می شود ؛ اما داروهای شیمیایی ، گرانبها و در دست دشمنان جوامع اسلامی است و آنان می توانند دیگر جوامع را از داشتن این داروها ، منع کنند . همچنین با استفاده از روش های درمانی طب سنتی اسلامی ، می توان هزینه های میلیونی برای جراحی های سنگین را نیز بسیار کاهش داد و بیماری را به درستی درمان کرد ؛ لیکن هزینه های داروهای شیمیایی و روش های درمانی طب مدرن . بسیار گزاف و سنگین است . طبق برخی گزارش های مسئولان ، در کشور ، سالانه بیش از چهار میلیارد دلار ( به غیر از تجهیزات دندان پزشکی ) برای داروهای شیمیایی هزینه می شود و بیش از ۹۰ درصد سود این معاملات به جیب شرکت های صهیونیستی می رود ، در حالی که با طب سنتی اسلامی می توان با گیاهان و میوه ها و نعمت های ارزان و در دسترس خدای والا ، بسیاری از بیماری ها را درمان کرد . دکتر « ادوارد » رئیس بخش میکروب شناسی بیمارستان دانشگاه « جورج تاون » و دکتر « ونسان گاراگزی » مدیر بخش بیماریهای عفونی این بیمارستان تحقیق در مورد گیاه « سیر » انجام دادند . آنان عصاره سیر را بر روی باکتری های بیماری زا در ظرف های آزمایشگاه ریختند و مشاهده کردند که بوی تند سیر ، به سرعت باکتری ها را از بین برد و عصاره سیر به محض تماس با باکتری های بیماری زا ، آنها را به گونه ای نابود کرد که گویا در محلول کشت حل شده اند . این دو پزشک در مکتب پزشکی جدید ، درس خوانده بودند و عادت داشتند که فقط به آثار داروهای شیمیایی مصنوعی اعتماد داشته باشند و به آنها تکیه کنند ، از این رو مشاهده آثار شفابخش و میکروب کش مواد غذایی معمولی طبیعی همچون سیر برای آنها تعجب انگیز و لذت بخش بود .¹

بی شک ، اینگونه آثار شفابخش به سیر و مانند آن منحصر نیست و در تمام سبزی ها و میوه ها و دانه ها ، این آثار مفید وجود دارد و به آسانی هم در دسترس بشر است . گفتنی است که در طب سنتی اسلامی ، هیچ گونه دخالتی در فرآیند تولید گیاهان طبیعی وجود ندارد ؛ ولی در طب کلاسیک ، در کاشت گیاهان ، دستکاری های ژنتیکی ایجاد می شود ، تا جایی که اعتراض خود غربی ها را نیز برانگیخته است . آنان بذرهای مهم را به لحاظ ژنتیکی دستکاری کرده اند ، به گونه ای که بیشتر از یک بار ، سبز نمی شوند . آقای « هنری کیسینجر » از سیاستمداران معروف آمریکایی و مشاور اسبق امنیت ملی ایالات متحده آمریکا مدعی است که با این کار ، کشاورزی ایران را نابود کرده است . هر چه زمان می گذرد ، عمق خیانت های آنان بیشتر روشن می شود . امروزه میلیون ها هکتار از زمین های کشاورزی کشور ، آلوده شده است ، زیرا در هر هکتار ، به جای ۱۲۰ کیلو کود شیمیایی ، ۴۰۰ کیلوکود استفاده و تمامی آن جذب گیاهان می شود درنتیجه ، هندوانه و خیار و پیاز کاشته شده در این زمین ها ، دارای مقادیر بسیاری ست در زمره آلوده ترین محصولات هستند .

 

هـ . بی عارضه بودن دارو های گیاهی و طبیعی

طب سنتی اسلامی مصرف داروهای گیاهی تأکید دارد . این گونه داروها ، محصولاتی طبیعی هستند و با مدت زمان تأثیر پذیری اعضای بدن ( که جزئی دیگر از طبیعت هستند ) هماهنگی کامل دارند . همچنین استفاده از آنها به دلیل همین معتدل بودن سرعت تأثیرشان ، خطرناک و حساس نیستند و اشتباه در مقدار مصرف آنها نیز عوارض و آسیب های مهمی ایجاد نمی کند ؛ اما داروهای شیمیایی توصیه شده در طب مدرن ، عوارض بسیار خطرناکی دارند . طبق برخی گزارش ها ، سالیانه میلیون ها نفر به سبب عوارض جانبی داروهای شیمیایی در بیمارستان های دنیا بستری می شوند و بسیاری از آنها به علت اثرات متقابل میان دو یا چند دارو بیمار شده اند . امروزه مسئله تداخل دارویی از عوارض مهم بسیاری از داروهای شیمیایی است ؛ برخی داروهای شیمیایی برای یک بیماری تجویز می شوند و همزمان که برای بیماری دیگر فرد . نوع متفاوتی از دارو تجویز شود ؛ لیکن بیمار نمی تواند همزمان از هر دو نوع دارو استفاده کند ، زیرا موارض متضاد دارند حالی که در داروهای گیاهی مصلحی وجود دارد که عوارض گیاه را برطرف می کند.

 

 

این مطلب ادامه دارد....

ویژگی های طب سنتی که اصلا نمی‌دانستید 1

چنان که گذشت ، طب اسلامی ، برگرفته از تعالیم آسمانی و دینی است و اصول و روش های متفاوتی با طب کلاسیک دارد که سبب برتری و امتیاز آن می شود ؛ توجه به معنویات ، اصلاح روان ، اصلاح تغذیه طبق مزاج و اصلاح ترکیبات غذا و کاهش مصرف غذای پخته از مهم ترین امتیازات طب سنتی اسلامی است . در این بخش ، به گونه مفصل به بیان برخی امتیازات طب سنتی اسلامی اشاره می شود :

ا - کلی نگری و توجه به جسم و روح انسان

طب سنتی اسلامی ، در حوزه مسئولیت خود ، کلی نگر است و در کنار ابعاد جسمی و مادی انسان ، به روح و روان معنوی او و نیز رابطه جسم و روح نظر دارد ؛ لیکن طب شیمیایی غربی در درمان بیماری ها ، جزئی نگر است و بیماری را فقط علامتی جسمی می پندارد که با روح و روان فرد ، مرتبط نیست .

پیشرفت پزشکی جزئی نگر سبب شده تا روز به روز بر تعداد تخصص های پزشکی افزوده شود . در این میان ، فوق تخصص هایی تربیت می شوند که همه چیز را در باره اندام کوچکی از بدن می دانند . در مقابل نیز ، پزشکان عمومی تربیت می شوند که اگر اهل مطالعه بسیار هم باشند ، مطالب اندکی را در مورد همه چیز خواهند دانست ، از این رو اگر فردی به گونه همزمان ، به مشکل کلیوی و افسردگی مبتلا شود ، متخصص کلیه ، بیش تر به مشکل کلیوی و متخصص روان پزشک نیز ، بیش تر به افسردگی او اهمیت می دهد ، درحالی که چه بسا این دو بیماری با هم مرتبط باشند و اعصاب و روان فرد بیمار با دو درمان متفاوت از سوی دو متخصص ، با مشکلات و بیماری های دیگری نیز درگیر شود ، جزئی نگری و رویکرد به تخصصی شدن در پزشکی مدرن این ظرفیت را دارد که آن قدر تخصصی تر شود که دامنه تخصص به ژن و دستگاه های ژنتیکی برسد ، در حالی که این جزئی نگری افراطی ، راه به جایی نمی برد . امام علی ﷺ می فرماید : « العلم نقطة کثرها الجاهلون » ¹ ، « علم نقطه ای بیش نیست که جاهلان آن را زیاد و متوزم کرده اند . برای نمونه ، در طب سنتی اسلامی ، اندکی عسل طبیعی برای درمان قطعی زخم ها کفایت میکند و به تجهیزات مدرن و داروهای کلان نیازی نیست ! گفتنی است ، غفلت از درمان های روحی ، زاییده دیدگاه مادی گرایانه یا تک سونگری نسبت به انسان است ؛ درحالی که انسان دارای بعد روحانی نیز هست و جنبه جسمانی و روحانی او از همدیگر متأثر می شوند ، از این رو در درمان بیماری نباید فقط به بعد جسمانی فرد توجه کرد . برخلاف طب جدید ، طب اسلامی و سنتی بر اساس ارتباط اجزای مختلف بدن با یکدیگر و همبستگی جسم و روح ، انسان و طبیعت و انسان با خدا شکل گرفته است . طب اسلامی و سنتی اختلال این اجزا را ناشی از برهم خوردن تعادل آن حقیقت کلی می داند .

ب . اثرگذاری مثبت در جسم و روح

در طب سنتی اسلامی ، مردم با خلوص نیت و اعتماد به دستورهای طبی و درمانی آیات و روایات و اعتقاد به اینکه این مسائل از سوی خدای رحمان سرچشمه می گیرد ، به آن ها عمل میکنند و در نتیجه ، بر روح و جسم آنان اثر مثبت می گذارد . علامه مجلسی در این باره می نویسد : « هرچند بعضی از داروهای طب اسلامی و دستورهای درمانی پیامبر اکرم ﷺ و امامان معصوم به به ظاهر با بیماری مناسبتی ندارد ؛ اما وقتی شخص با ایمان و اخلاص آن ها را استفاده میکند ، از مصرف آن ها سود می برد . این امریه جهت خاصیت و طبع آنها نیست ، بلکه به خاطر یقین و خلوص نیت بیمار و نیز توسل وی به کسانی است که توصیه به مصرف این دارو از وی صادر شده است ، چنانکه بعضی بیماران با تربت امام حسین لا شفا می یابند »²

 ج -  درمان بیماری با برطرف کردن علت آن

طب سنتی اسلامی ، به دنبال شناسایی بیماری و منشأ آن و سپس درمان بیماری با رفع علت آن است ؛ اما طب کلاسیک فقط در پی کنترل یا سرکوب علائم بیماری به جای درمان علت آن است . طب کلاسیک با دیدگاه جزئی نگر خود ، بیماری را فقط مجموعه ای از علائم و نشانه ها می داند . از سوی دیگر ، به ذهن و روان بیمار نیز توجه لازمی ندارد و ریشه بیماری را تنها در جسم فرد می داند ، از این رو تلاش خود را فقط در جهت کنترل علائم درگیرکننده آن به کار می گیرد و به درمان علائم بیماری می پردازد ؛ اما علت بیماری را برطرف نمی کند . این گونه درمانگری ، به لحاظ اخلاقی نیز امری ناپسند و کاری اشتباه است ، مانند تجویز داروهای آرام بخش و ضد افسردگی .

 

 

این مطلب ادامه دارد....

 

____________

۱. عوالی اللئالی ، ج ۱ ، ص ۱۲۹

بحار الأنوار ، ج ۵۲ ، ص ۷۶ ؛ دائرۃ المعارف بزرگ طب اسلامی ج ۸ ، ص ۲۸۱

ضرورت و اهمیت طب سنتی اسلامی

 

در اصل باید بگوییم طب سنتی اسلامی ، چراکه در ادامه می خوانیم:

 

امام صادق * در باره نیاز انسان ها به طبیب جامع نگر فرمود : « لا یستغنی أهل کل بلد عن ثلاثة یفزع إلیهم فی أمر دنیاهم وآخرتهم ، فإن عدموا ذلک کانوا همجاً فقیه عالم ورع و أمیر خبر مطاع وطبیب بصیر ثقة »¹ ؛ « مردم هر شهری ، از سه چیز که در کار دنیا و آخرت خود بدان پناه گیرند ، بی نیاز نیستند و اگر این سه را نداشته باشند ، فرومایه و نابخرد خواهند بود فقیهی دانشمند و پارسا امیری نیکوکار و فرمانروا ، طبیبی بصیر و مورد اعتمادا . بر پایه این سخن نورانی ، طبیب باید برای داشتن تخصص کامل در تشخیص بیماری و تجویز داروهای شفابخش ، به همه جوانب مادی و معنوی موضوع کار خود ، یعنی جسم و روح انسان ، بصیر و آگاه باشد . بی شک ، خدای آفریننده انسان و جانشینان او در زمین ، بهتر از هر کسی به دردها و داروها و درمان انسان آگاهی کامل دارند . از سوی دیگر ، خدای رحمان بر اساس رحمت بیکرانش ، نسبت به حفظ سلامت انسان و راهنمایی او برای بازیابی سلامت پس از ابتلا به بیماری ، عنایت جدی دارد .

و بر این اساس ، باید در مقوله حفظ سلامت و درمان بیماری به کلام خدا و اولیای الاهی ابل اطمینان کرد ، زیرا آنان تاکنون به هیچ موجودی ظلم نکرده و نمیکنند و در مقابل ، نسبت به رسیدن همه هستی داران به هدایت و کمال شایسته خودشان اهتمام دارند ؛ اگر خدا مورچه ای را آفرید ، به او آموزش داد که مکان زندگی تو نمناک است ، پس دانه را نصف کن ، تا سبز نشود . همچنین به مار الهام فرمود : باید برای حفظ خود ، مقداری سم در بدن داشته باشی و هرگز از کنار گیاه پونه گذر نکن ، چون اثر سم تو را خنثا میکند . به اسب نیز فرمود : تو کنار تالاب زندگی میکنی و چه بسا هنگام نوشیدن آب ، زالو به بدنت وارد گردد و به سبب آن ضعیف شوی ، از این رو پس از آن ، مقداری نمک بخور تا زالو را استفراغ کنی . به مرغ هم آموزش داد که پس از حمله روباه به لانه ات ، در بدنت کمبود کلسیم ایجاد می شود ، از این رو گاهی باید تخمت را با پوست بخوری تا کلسیم کاهش یافته تأمین گردد . به لاک پشت گفت : مار ، گوشت خوبی دارد ؛ اما به سبب مسموم بودن مار ، باید گیاهی را پس از آن بخوری تا سم در بدنت اثر نکند . همچنین به پرستو آموزش داد : زرد شدن منقار جوجه های تو به معنای ابتلا به بیماری زردی است ، پس فلان سنگ یا ماهی را بخور و از آن به جوجه ها نیز بخوران . به پلنگ نیز خطاب فرمود : تو سخت زایمان میکنی ، پس گیاه « نروک » را بخور تا باردار نشوی و در صورت تمایل به بارداری نیز ، رازیانه بخور . این حیوانات به ظاهر بی زبان ، اوامر الاهی را به درستی گوش فرا می دهند ، از این رو تاکنون ، هیچ حیوانی به سرطان و تومور مبتلا نشده و نظام زیست همه حیوانات ، پرندگان و چرندگان ، صحیح و سالم مانده است ، مگر انسان در آنها دخالت کند . آری ! انسان باید در مقوله سلامت جسم و پیشگیری و درمان بیماری ها ، دستور کسی را فرمان برد که او و موجودات و هستی را این گونه نیکو آفریده است ، نه اینکه مضطرب و حیران در پی نسخه های مختلف پزشکان شرق و غرب عالم باشد ! امروزه طب سنتی اسلامی در کشورهای غربی به گونه کامل پذیرفته شده است . برای مثال ، در آمریکا صدها مرکز آموزشی ، تحقیقاتی و درمانی طب سنتی ، دایر و مدارک علمی آنها نیز مورد تائید مسئولان بهداشتی و درمانی است . همچنین ، بزرگ ترین و غنی ترین کتابخانه مطالعات اسلامی در دانشگاه « مک گیل » کانادا قرار دارد .²

در کشور چین نیز بیش از صدها کارخانه ساخت داروهای گیاهی وجود دارد و ده ها هزار دانشجوی پزشکی در دانشکده های طب سنتی ، به تحصیل این علم مشغول هستند با این همه ، متأسفانه کشور ایران که مهد طب سنتی شرق بود ، در زمینه احیای آن از دیگر کشورها عقب افتاده و می رود تا همانگونه که در زمینه طب شیمیایی مقلد صرف بوده است ، در زمینه طب سنتی نیز تبدیل به مقلدی دیگر گردد . در روایات اسلامی ، هزاران نسخه پزشکی و درمانی وجود دارد ؛ اما امروزه مسلمانان این دشمنان خود وابسته روایات را باور نکرده و به آنها نگاهی حقیرانه دارند و درنتیجه شده اند ؛ در حالی که سرچشمه روایات دینی ، کلام حکیمانه خدای بزرگ است و باید برای فهم آنها ، مطالعات گسترده ای انجام بگیرد که متأسفانه تا کنون این کار انجام نشده است و جوامع اسلامی نتوانسته اند از این روایات ارزشمند بهره مند گردند . در مقابل ، دشمنان دین به ارزشمندی این روایات پی برده اند و روی تک تک آن ها تحقیقات گسترده ای انجام داده و می دهند و به نتایج شگفت انگیزی هم رسیده اند . بر اساس برخی گزارش ها ، رئیس یکی از دانشگاه های اروپا از « آیت الله تبریزیان » برای تدریس طب اسلامی در دانشگاه خودشان دعوت کرد ؛ اما ایشان این دعوت را نپذیرفتند و وقتی با اصرار فراوان رئیس دانشگاه روبه رو شد ، از وی پرسیدند : چرا این گونه اصرار می کنید ؟ او در پاسخ گفت : برخی هموطنان شما داروهای تجویز شده از سوی شما را برای ما آوردند که سبب درمان دو بیمار لاعلاج شد ، از این رو دریافتیم که مسلمانان در طب ، دانشی فراتر از علوم بشری دارند . گفتنی است که کتاب « قانون » ابن سینا ، در زمره نخستین کتاب ها پس از اختراع صنعت چاپ بود و در آمریکا ده ها بار تجدید چاپ شده است . بیش از ۵۰ ٪ داروهای تولید شده در آمریکا نیز که منشأ گیاهی دارد ، برگرفته از تعالیم کتاب قانون و پزشکی زکریای رازی است . اگر امروزه پزشکان اهل تحقیق ، درصدد آگاهی دقیق از اصول پزشکی قدیم ایران و یونان ( که همه آن در کتاب قانون ابن سینا آمده است ) برآیند ، به خوبی می توانند بیماران فراوانی را تنها با رژیم غذایی خاص و بدون توسل به هیچ گونه دارویی درمان کنند . متأسفانه امروزه و در جامعه کنونی ، فقط به صورت ظاهری ، سالروز تولد شیخ الرئیس ابن سینای بزرگ به روز پزشک نامگذاری شده است ؛ اما از گسترش تعلیمات طب سنتی بوعلی سینا هیچ خبری نیست و دستورها و اصول و مبانی طب بوعلی و نسخه های درمانی او ، درصد اندکی از طب کنونی جامعه را تشکیل می دهد . امروزه دانشگاه ها و بیمارستان ها و مراکز درمانی و پژوهشی بسیاری به نام بوعلی سینا افتتاح می شود ، در حالی که پزشکان ، حتی برگی از کتاب های ابن سینا و دیگر حکمای طب سنتی را مطالعه نکرده اند ! امروزه در کشور ، سازمان چای وجود دارد ؛ اما برای سیاه دانه و عسل و رازیانه و سنجد که درمانگر بسیاری از بیماری ها هستند ، سازمان و اداره ای تعریف نشده است ³ !! آری ! هرگاه مسلمانان از تعالیم قرآن و اهل بیت اسلام دور شده اند ، با آسیب های جدی و مهم روبه رو گشته اند . امروزه جوامع اسلامی باید پاسخگوی این پرسش اساسی باشند که آیا دشمنان دین ، از قرآن و عترت نسبت به آنان دلسوزتر هستند که این گونه داروهای تجویزی آنها را با جان و دل و بدون تحقیق در ترکیبات آنها ، استفاده میکنند ؟ نکته : بر اساس آموزه های اسلامی ، اگر کسی بیمار شد ، در گام نخست باید بیماری خودش را از مردم پنهان کند و این کار ، از مروت و مردانگی و مایه عافیت اوست⁴ ، البته انسان باید بیماری خود را برای پزشک امین و حاذق و به گونه کامل توضیح دهد .⁵

 

 

____________

۱- تحف العقول ص۳۲۱

۲-دانشگاه مک گیل (Mc.Gill University)  از معروف ترین موسسات آموزش عالی است . این دانشگاه در سال ۱۸۲۱ میلادی به وسیله آقای « جیمز مک گیل » تأسیس شد و کتابخانه مطالعات اسلامی آن ( I. S. L) نیز در سال ۱۹۵۲ میلادی آغاز به کار کرد .

۳- مقام معظم رهبری که در زمان ریاست جمهوری خود ، پس از بازدید از دانشگاه « همدرد » هندوستان که در زمینه طب سنتی فعال است ، ضرورت ایجاد چنین مراکزی را برای احیای طب سنتی در ایران یادآور شدند ، حتی گروهی را برای بررسی و پیگیری امکان تشکیل چنین دانشکده هایی مأمور کردند ؛ اما کوچک ترین گامی برای عملی کردن این تفکر اصولی و مهم برداشته نشد . گفتنی است که دانشگاه همدرد در شهر دهلی نو قرار دارد و حدود ۱۰۰ سال پیش فعالیت خود را با افتتاح کلینیک طب یونانی به وسیله حکیم « حافظ عبدالمجید » آغاز کرد .

۴- امام على الله فرمود : « إخفاء الفاقة والأمراض من المروة » ؛ « پوشیده داشتن تهی دستی و بیماری ها از مردانگی است » ( غرر الحکم ، ص ۶۱ ؛ عیون الحکم والمواعظ ، ص ۷۰ ) . همچنین امام باقر له خطاب به فرزند خویش فرمود : بانی ، من کتر بلاء ابتلى به من الناس و شکا ذلک إلى الله ، کان حقا على الله أن یعافیة من دلک السلام » ، « پسرم ! هر کس بلایی را که بدان گرفتار آمده است ، از مردم پنهان بدارد و در این باره ، تنها به درگاه خدای والا بنالد ، بر خداست که او را از آن بلا عافیت بخشد » . ( مکارم الأخلاق ، ص ۱۳۸۹

۵- امام على اله فرمود : « من کثر الأطباء مرضا خان بدنده « هر کس بیماری خود را از طبیبان پنهان دارد ، بریدن خویش ، خیانت روا داشته است » ( غرر الحکم ، ص ۱۶۲۲ عیون الحکم والمواعظ ، فی ۲۵۰ )

تعریف طب 《سنّتی اسلامی》و《طب غربی》

خدای والا ، خالق انسان است و هرگز او را بیهوده و عبث نیافریده است ، از این رو برای هدایت و تکامل وی ، دستورهایی را در جهت رسیدن آدمی به سعادت و کمالش و نیز تأمین سلامت جسمی و روحی او بیان کرده است . اصول و قواعد طب اسلامی ، برگرفته از آن دسته از متون دینی و اندیشه های اسلامی است که مطالبی را در حوزه نظام سلامت و درمان ارائه می دهد . بر این اساس ، می توان گفت : « طب سنتی اسلامی » به معنای مجموعه آیات و روایات و دستورهای انبیا و اولیای الاهی ال در زمینه طب پیشگیری و درمان است . همچنین به مجموعه تفکرات و دستورهای عملی حکمای ایرانی و اسلامی درباره طب و بهداشت یا پالایش اطلاعات طبی جاری در جهان اسلام « طب سنتی اسلامی » گفته می شود ، زیرا آنها نیز برگرفته از روح دین و آیات و روایات است . شیخ مفید خانه درباره طب اسلامی می نویسد : « الطب صحیح والعلم به ثابت و طریقه الوحی وإنما أخذه العلماء به عن الأنبیاء * وذلک أنه لا طریق إلی علم حقیقة الداء إلا بالسمع ولا سبیل إلی معرفة الدواء إلا بالتوقیف فثبت أن طریق ذلک هو السمع عن العالم بالخفیات تعالی » ؛ « طب ، صحیح است و علم به آن نیز ثابت است . طریق آن ، وحی و کلام خداست و عالمان نیز آن را از انبیای الهی ها فرا گرفته اند ، زیرا رسیدن به حقیقت بیماری ها و شناخت چگونگی درمان آنها توقیفی است و راهی جز شنیدن کلام خدا و انبیا و اولیای الهی - ندارد ، چون آنان به همه چیزا آگاهی کامل دارند »۱

 

مراد از طب سنتی محض نیز مجموعه ای از یافته های تجربی و نظریات حکیمان بومی در فرهنگ و تاریخ ایران است که در طی قرنها تکمیل شده است که در صورت هماهنگی با خطوط کلی آموزه های اسلامی ، همچون پرهیز از محرمات ، پذیرفته می شود . در برابر « طب سنتی اسلامی » ، « طب غربی » یا همان « پزشکی مدرن » قرار دارد که نگاه آن به انسان و هستی ، مادی گرایانه و جزئی نگر است و با همین نگرش ناقص و نادرست ، به درمان جسم او می پردازد . از سوی دیگر ، طب غربی یا همان طب شیمیایی امروزی ، ابزارگرا اهداف تجاری است . با ابزارگرا شدن طب ، تجارت و صنعت بر مردم حاکم می شود در پی نه طبابت و طبیب . امروزه دشمنان دین ، خودشان بیماری ها را درست میکنند و آن را به جوامع اسلامی انتقال می دهند تا داروهای آن بیماری را که خود از قبل درست کرده اند ، قیمت های گزاف به مسلمانان و جوامع ضعیف بفروشند . ملت های مسلمان نیز با خرید این داروها ، بر ثروت دشمنان خود می افزایند ؛ همان ملت های مسلمانی که دستان خود را گره کرده و شعار مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل سر می دهند ! آیت الله جوادی آملی ، در باره طب اسلامی و پزشکی غربی می فرماید : « منحصر کردن مباحث طب اسلامی در تغذیه و روش های درمانی ، هرگز به نفع جریان طب اسلامی نیست . طب اسلامی ، یک تابلو است که راه رسیدن به تمدن اسلامی را نشان می دهد و معارف و مفاهیم ناب اسلامی را نیز تبلیغ میکند . طب اسلامی ، فقط برای بیان خواص برخی میوه ها و گیاهان در درمان بیماری نیامده است ، بلکه رسالت اصلی آن ، یافتن راه حقیق رشد و کمال بشر در هر زمینه ای به وسیله بازگشت به آموزه های الاهی است . برای رسیدن به علومی که به گونه حقیقی برای بشر سودمند است ، راهی جز آموزه های دین الاهی وجود ندارد . بر اساس طب اسلامی ، برای شناخت انسان که موضوع علم طب است ، هیچ راهی جز سؤال از خدایی که خالق انسان است وجود ندارد و راه های دیگر ، در واقع بیراهه هایی هستند که دشمنان حقیقت و سران ضلالت برای انحراف انسان از صراط مستقیم ساخته و پرداخته اند »۲ . ایشان در جای دیگری نیز می آورد : « طب غربی ، تمام بیماری ها و داروها را روی موش می آزماید ، سپس آنها را در انسان پیاده می کند ، زیرا آنان می پندارند که انسان همان موش ناطق است ، در حالی که بر اساس تعالیم دینی ، انسان افزون بر جسم ، جنبه ملکوتی و روحی هم دارد و چه بسا برخی آزمایش ها و داروها ، به حقیقت جان او آسیب وارد کند . برای نمونه ، در گذشته و در برخی شربت های دارویی ، درصد اندکی شراب وجود داشت که سبب تیرگی شعور و جان انسان مشترک میان می شود . آری ! انسان حیوان ناطق نیست ، بلکه ( موجودی الهی ) است . مسائل انسان و حیوان ، هرگز نمی تواند مستند سودمند بودن برخی داروهای حیوانات برای انسان باشد ! در روایات اسلامی آمده است : « لیس فی الحرام شفاء »۳ ؛ حرام شفایی نیست » . ابن سینا * نیز در رساله عهد می گوید : « من تعهد کردم که لب به شراب نزنم ، هرچند بیمار گردم »⁴ . ادر به به هر روی و بر اساس آموزه های دینی ، خدای حکیم برای همه دردها و بیماری ها ، درمان ویژه ای قرار داده است⁵ ، از این رو به روش ها و داروهای حرام هیچ احتیاجی نیست و چنانچه کسی بخواهد بیماری را به وسیله داروهای حرام درمان کند ، قطعاً درمان نخواهد رسید . نکته : تکیه گاه طب اسلامی در پیشگیری از بیماری ها یا درمان آنها ، آیات نورانی قرآن مجید و روایات گرانسنگ اهل بیت و در زمینه های گوناگون است که باید به گونه دقیق و با استناد به اصول عقلی و عقلایی ، تحلیل و بررسی گردند . در واقع ، همه مباحث جزئی طبی و درمانی ، در آیات و روایات و به گونه صریح بیان نشده است ؛ اما درون همه آن ها ، نکات و معارف بسیاری است که می توان با تجزیه و تحلیل منطقی آنها ، به دستورالعمل هایی درست در راستای پیشگیری از بیماری ها یا حتی درمان مشکلات و معضلات جسمی و روحی دست یافت .

 

 

 

_________

۱- تصحیح اعتقادات الامامیه ص۱۴۴

۲- پیام آیت الله جوادی آمل به همایش کشوری طب و قرآن ، اردیبهشت ۱۳۸۸

۳ ، بحار الأنوار ، ج ۵۹ ، ص ۶۷ ؛ همچنین امام صادق ال فرمود : « ما جعل الله عزوجل فیما حرم شفاء » ؛ « خدای والا در آن چیزی که حرام کرده ، شفایی قرار نداده است » ( الکافی ، ج ۱ ، ص ص ۴۱۲ )

۴. سخنان آیت الله جوادی آملی در دیدار رئیس دانشگاه حضرت معصومه ۱۳ اسفند ۱۳۸۹

۵-پیامبر اعظم * فرمود : « لکل داء دواه ۹۷ « هر دردی ، دوایی دارد » ، ( مکارم الأخلاق ، ص ۳۱۳ )

تعریف دانش طب و نقش آن در استقلال جوامع

طب نقش طب ، به معنای دانشی است که هدف از آن ، حفظ سلامت بدن انسان و بازگرداندن آن - در صورت عروض بیماری است . سلامت انسان در گام نخست و درمان بیماری های جسمی و روحی وی در گام دوم ، در زمره نعمتهای الاهی برای زندگی گوارا و سعادتمند است . امیر مؤمنان ﷺ فرمود : « الصحة أفضل النعم » ؛ « تندرستی برترین نعمتهاست » ۱. همچنین امام صادق * در این باره می فرماید : « خمس من لم تکن له فیه لم یتهن بالعیش الصحة والأمن والغنی والقناعة والأنیس الموافق »۲ ؛ « کسى که پنج چیز در او نباشد ، زندگی برایش گوارا نیست ؛ سلامتی ، امنیت ، بی نیازی ، قناعت و همدم سازگاره . مقوله سلامت و درمان بیماری ها ، از مهم ترین مسائل دینی و مورد توجه انبیای الاهی ﷺ است . پیامبر اکرم ﷺ فرمود : « العلم علمان : علم الأدیان وعلم الأبدان  « علم بر دو گونه است . علم دین و علم بدن »۳ . بر این اساس می توان گفت : برخورداری از دانش طب ، از حیاتی ترین مسائل یک جامعه است ، به گونه ای که در سیاست و اقتصاد و استقلال جامعه ، تأثیر مستقیم دارد ؛ هم ابزار قتل و کشتار است و هم وسیله احیای جامعه . بنابراین ، هر جامعه ای که از دانش طب بی بهره باشد ، هرگز نمی تواند ادعای استقلال سیاسی داشته باشد . نکته : در زمان گذشته ، اگر در منطقه دارای طبیب ، تعداد بیماران زیاد می شد ، به سبب این رخداد ناخوشایند ، حقوق و مزایای طبیبان را کاهش می دادند ؛ اما متأسفانه امروزه ، قضیه برعکس شده است ؛ یعنی در هر جایی که بیمارستان و طبیبان بیشتری وجود داشته باشد ، تصور می شود که جامعه پیشرفت کرده و بهداشت بیش تر شده است ، در حالی که این امر به معنای عقبگرد عقلی است !

 

 

ا - غرر الحکم ص۵۶

۲.بحارالانوار ج۱،ص۸۳

۳-کنزالفوائد ج۲ ص۱۰۷ ، بحارالانوار ج۱ص۲۲۰

 

ویژگی های مهم و جالبی که از طب سنتی نمی‌دانستید

در دو مطلب گذشته بیان شد که طب سنتیکلی نگر است و علاوه بر توجه به جسم به روح انسان نیز توجه می کند به خلاف طب غربی ، دارای اثرگذاری مثبت در جسم و روح انسان است، طب سنتی بیماری را با برطرف کردن علت آن مداوا می کند به خلاف طب غربی، دارو و درمان در طب سنتی بسیار ارزان و در دسترس بوده به خلاف طب غربی که گاها درمان ندارند ، و در ادامه خواهیم دانست که ::

 

 

ه - بی عارضه بودن داروهای گیاهی و طبیعی

طب سنتی اسلامی بر مصرف داروهای گیاهی تأکید دارد . این گونه داروها ، محصولاتی طبیعی هستند و با مدت زمان تأثیر پذیری اعضای بدن ( که جزئی دیگر از طبیعت هستند ) هماهنگی کامل دارند . همچنین استفاده از آنها به دلیل همین معتدل بودن سرعت تأثیرشان ، خطرناک و حساس نیستند و اشتباه در مقدار مصرف آنها نیز عوارض و آسیب های مهمی ایجاد نمی کند ؛ اما داروهای شیمیایی توصیه شده در طب مدرن ، عوارض بسیار خطرناکی دارند . طبق برخی گزارش ها ، سالیانه میلیون ها نفر به سبب عوارض جانبی داروهای شیمیایی در بیمارستان های دنیا بستری می شوند و بسیاری از آنها نیز به علت اثرات متقابل میان دو یا چند دارو بیمار شده اند . امروزه مسئله تداخل دارویی ، از عوارض مهم بسیاری از داروهای شیمیایی است ؛ برخی داروهای شیمیایی برای یک نوع بیماری تجویز می شوند و همزمان که برای بیماری دیگر فرد . نوع متفاوتی از دارو تجویز می شود ؛ لیکن بیمار نمی تواند همزمان از هر دو نوع دارو استفاده کند ، زیرا موارض متضاد دارند . در حالی که در داروهای گیاهی ، مصلحی وجود دارد که عوارض گیاه را برطرف می کند .

 

و . پرهیز از شتابزدگی در اقدام به اعمال جراحی غیرضروری

در طب سنتی اسلامی ، بیش تر بر اصل پیشگیری و بهداشت و تغذیه صحیح و پس از آن ، روشهای درمانی خوراکی و غیرخوراکی تأکید می شود ، حتی مراجعه به طبیب نیز تا حد امکان نهی شده است ، چنانکه از امام علی الله و امام صادق & نقل شده است : « آخر الدواء الکی ؛ ¹« آخرین درمان ، داغ کردن است » . همچنین امام کاظم ﷺ درباره صبر و شکیبایی در هنگام بیماری فرمود : « ادفعوا معالجة الأطباء ما اندفع الداء عنکم فإنه بمنزلة البناء قلیله یجزالی کثیره »² ؛ « تا زمانی که بیماری به صورت جدی با شما درگیر نشده است . سراغ معالجه طبیبان نروید که درمان کردن آنان ، همانند بنا کردن ساختمان است که اندکی از کار آن ، سازنده را به مقدار فراوانش می کشانده . بر اساس طب سنتی اسلامی ، اقدام بر اعمال جراحی نیز ، آخرین راه درمان است لیکن طب شیمیایی ، به راحتی بیماران را در آغاز درمان به جراحی های غیرلازم سوق می دهد . متأسفانه امروزه برای درمان مشکلات سطحی نیز به راحتی نه تنها دارو ، بلکه جراحی نیز تجویز می شود و کمتر خانه ای را می توان یافت که عضوی از آن ، تیغ جراحی را به بدن خود ندیده باشد . روش پیشگیری در طب سنتی اسلامی ، از هر جهت ، بهتر از جراحی است ، زیرا با وجود پیشگیری ، هرگز کار بیمار به جراحی نمی رسد و او متحمل هزینه های گزاف و از بین رفتن بدن خود نمی شود . همچنین بیمار از کار و زندگی عادی خود نمی ماند و از ناراحتی های قبل و پس از عمل جراحی نیز مصون می ماند . طبق گزارش ها و حقائق تاریخی ، درمان زودهنگام با عمل جراحی ، روش یهودیان است ، چنانکه اهتمام به پیشگیری از بیماری ها ، روش اهل بیت سلم معرفی شده است . امام صادق * در این باره می فرماید : « أن قوماً من الأنصار قالوا یا رسول الله إن لنا جاراً اشتکی بطنه أفتأذن لنا أن نداویة قال بما ذا تداوونه ؟ قالوا یهودی عندنا یعالج من هذه العلة قال بماذا ؟ قالوا یشق البطن فیستخرج منه شیئا فکرة ذلک رسول اللہ ﷺ فعاودوه مرتین أو ثلاثا فقال افعلوا ما شئتم فدعوا الیهودی فشق بطنه ونزع منه رجرجاً ³ کثیرا ثم غسل بطنه ثم خاطه وداواة فصح فأخبر النبی ﷺ فقال إن الذی خلق الأدواء خلق لها دواء وإن خیر الدواء الحجامة والفصاد والحبة السوداء یعنی الشونیز »⁴ ؛ « برخی انصار به پیامبر اکرم ﷺ عرض کردند ، ای رسول خدا ! ما همسایه ای داریم که از درد شکم ناله می کند ⁵ ، آیا اجازه می دهید تا ما آن را درمان کنیم ؟ آن حضرت فرمود : چگونه وی را درمان می کنید ؟ آنان گفتند ؛ نزد ما فردی یهودی است که این درد را درمان می کند . آن حضرت فرمود ، چگونه ؟ گفتند : شکم بیمار را باز و چیزی را از آن خارج می کند . پیامبر اکرم ﷺ این روش را نپسندید ، اما آنان دوباره بازگشتند و اصرار فراوان کردند ، پس آن حضرت فرمود : هر کاری که میخواهید انجام دهید . انصار نیز پزشک یهودی را دعوت کردند ، او شکم بیمار را شکافت و چیزهای لعاب مانندی را درآورد و سپس شکم را شست و دوخت و این گونه بیماری را درمان کرد . پیامبر اکرم ﷺ با شنیدن این خبر فرمود : کسی که درد را آفریده ، درمان آن را هم خلق کرده است و بهترین درمان و دارو ، حجامت و فصد و سیاه دانه است . ( یعنی اگر بیمار از این مواد استفاده می کرد ، کارش به جراحی نمی رسید ) » طبق این حدیث شریف ، یهودیان از طرفداران جراحی های غیرضروری بودند . در دوران اخیر نیز ، نخستین کالبدشکافی در ایران ، به وسیله دکتر پولاک یهودی و در سال ۱۲۳۲ شمسی انجام شد . همچنین نخستین بیهوشی و نخستین عمل جراحی برای بیرون آوردن سنگ مثانه نیز در سال ۱۲۳۰ شمسی در ایران و به وسیله یهودیان صورت گرفت⁶ .گفتنی است که امروزه ، برداشتن کیست و رحم ( هیسترکتومی ) ⁷ در زمره جراحی های غیر ضروری و سودجویانه و شایع در دنیاست . بر اساس گزارش پزشکی آمریکایی به نام « James C .Doyle » در مدت زمان یک سال و در ۳۵ بیمارستان خصوصی در لس آنجلس ، حدود ۶۰۰۰ رحم از شکم زنان برداشته شده است . طبق گزارش خود جراحان نیز ، نزدیک به ۱۰۰۰ بیمار بدون کوچک ترین عارضه ای در رحم ، تحت عمل جراحی قرار گرفته و رحم سالم خود را از دست داده اند . قریب به نصف زنان مورد عمل جراحی قرار گرفته ، فقط کمردرد داشته اند و در ۵ ٪ موارد نیز هرگز دردی وجود نداشته و پس از عمل جراحی ، درد آشکار شده است . حدود ۳۰ ٪ زنان جوان پس از عمل جراحی ، احساسات عاطفی خود را از دست داده اند . بررسی های انجام گرفته پس از عمل جراحی نیز نشان داد که در باره ۴۰ ٪  افراد ، هرگز ضرورتی برای عمل جراحی وجود نداشته است .⁸

به هر روی ، طب سنتی اسلامی ، استفاده از ابزارهای تشخیصی امروزی را در حد معقول می پذیرد و اعمال جراحی را نیز آخرین راه درمان در موارد ضروری می داند . بر اساس طب سنتی اسلامی ، امروزه باید با حرکتی نوین و بر مبنای آموزه های قرآن کریم و کلام معصومان ها در جهت این طب قدم برداشت و همه قوانین پزشکی و غیر آن را بر مینای موازین اسلامی طراحی کرد . مسئولان ترویج آموزش پزشکی نیز باید چندین واحد درسی ، نظیر « اخلاق در پزشکی » شامل « فلسفه خلقت انسان » و « ابعاد وجودی انسان » و « کرامت و فضیلت های ذاتی و عرضی او » و همچنین « آشنایی با احکام فقهی پزشکی » و « تقویت بعد معنوی پزشکان » را در دروس دانشگاهی بگنجانند و پزشکان ما را پیش از اشتغال به حرفه پزشکی ، با اخلاق اسلامی و نبوی آشنا کنند .

 

 

 

___________

۱- نهج البلاغه ، خطبه ۱۶۸؛ طب الائمه (ص)، ص ۵۵

۲- علل الشرائع، ج ۲ ، ص ۴۶۵

۳ - « التجج » به معنای لعاب یا آب دهان و « الرجرجة » ته مانده ی آب گل آلود در حوض است .

۴- دعائم الإسلام ، ج ۲ ، ص ۱۴۴

۵- گویا این درد ، از آپاندیس وی بوده است .

۶- سفرنامه پولاک ، ص ۸

۷-  Hysterectomy .

۸-نک. مجموعه مقالات قرآن و طب ج۳ ص۱۲

الهی بیمار نشید🤲

برای تعریف بیماری ، نخست باید تندرستی تعریف شود تا تعریف بیماری به دست آید . تندرستی ، حالتی است که همه افعال و حرکات انسان ، از اعضای مربوط به آن و به درستی صادر گردد . بنابراین بیماری ، خلاف این حالت است . انسان موجودی دو بعدی است : بعد جسمی و بعد روحی . بیش تر طبیبان به بعد جسمی او اهمیت داده اند ، از این رو داروهایی را بر اساس بعد جسمی او تهیه کرده اند ؛ اما از بعد روحی انسان به گونه کامل غفلت کرده و دارویی برای آن ، تدارک ندیده اند ، در حالی که بعد روحی انسان ، بسیار مهم تر از جسم اوست و آیات و روایات نیز بعد روحی او را اصل قرار داده است ، چون بعد جسمی انسان پس از چند دهه زندگی نابود می شود ؛ اما او برای همیشه جاودان می ماند . در این کتاب ، افزون بر اینکه بعد جسمی انسان مد نظر است و درمان هایی برای آن معرفی شده ، به بعد روحی او نیز توجه شده و درمان هایی برای آن بیان گردیده است . از سوی دیگر ، اصل ایجاد بیماری ، علت و حکمت های گوناگونی دارد و طبیب ماهر ، باید آنها را شناسایی کرده و در سیر درمان خود لحاظ کند ، وگرنه به درمان واقعی نمی رسد . در طب سنتی اسلامی ، افزون بر روش های مادی در درمان بیماری ها ، شیوه های معنوی همچون دعادرمانی و حرز و تعویذ و ... نیز بیان شده است ، زیرا عامل همه بیماری ها ، مشکلات جسمی نیست و منشأ اصلی برخی بیماری ها ، گناه و و معصیت و بیماری درونی فرد است ؛ اما بیش تر طبیبان به این گونه درمان ها اعتنایی ندارند .

 

_________

- نک : القانون فی الطب ، ج ۱ ص ۲۱ : « الصحة ملکة أو حالة تصدر عنها الأفعال من الموضوع لها سلیمة » .

آفرینش انسان و سرآغاز پیدایش طبّ..

حمد و سپاس خدای را که جهان را بر پایه دو عنصر آفرید : گرمی و سردی . از گرمی ها ، آسمان و آسمانی ها را آفرید ؛ جن و ملائک ؛ و از سردی ها ، زمینی ها را آفرید . از برآیند این دو عنصر ، چهار عنصر خلق کرد که به ترتیب آنها را آتش ، هوا ، آب و زمین نامید و از برآیند اثر این چهار عنصر ، بستری آفرید که نظام خلقت شد . بستر زمین از برآیند اثر عناصر مختلف ، آرایش داده شد . نخستین خلقت الاهی روی زمین ، گیاهان بودند که به تناسب عناصر تشکیل دهنده هر یک ، تمایل به گرمی ، سردی ، خشکی و تری دارند . آفرینش بعدی خدای بزرگ ، حیوانات بودند که به تناسب سرشت اصلی شان و نیز موقعیت جغرافیایی که در آن خلق شده اند ، تبلوری از آتش ، هوا ، آب یا خاک هستند ، برخی هم تبلور دو و یا سه عنصر هستند . خدای والا ، اراده به آفرینش کامل گرفت ، از این رو فرشته ای را مأمور کرد تا از هر گوشه از زمین ، مقداری خاک بردارد و آنها را به هم درآمیزد و این آمیزش را به مدت زمان معلومی ( چهل روز ) در معرض بارش باران و پس از آن نیز ، در مقابل نور آفتاب قرار دهد و از این راه ، عنصر مادی آدم را آفرید ؛ سپس عنصر آسمانی یعنی روح خود را به وی افزود : فإذا سویته ونفخت فیه من روحی » ؛ « هنگامی که کار آن را به پایان رسانده و در او از روح خود یک روح شایسته و بزرگ ) دمیدم »

به این ترتیب ، انسان به عنوان تبلور کل عناصر مادی و زمینی و آسمانی ( گرمی ، سردی ، خشکی و تری ) و نیز عنصر روح الاهی آفریده شد . انسان ، با تبلور مجموعه کمالات خلقت پدید آمد ؛ از حیث مادی سرآمد کل خلائق شد ، به گونه ای که خدای متعالی برای این آفرینش مهم به خودش تبریک گفت : « فتبارک الله احسن الخالقین » ؛ « پس آفرین بر خدا که بهترین آفرینندگان است » . همچنین خدای حکیم ، همسر آدم ، یعنی حوا را نیز آفرید تا با او انس گیرد . بنابراین ، غذای همیشگی و بهترین و جامع ترین آنها ، همان « انس » است که غذای معنوی انسان در دنیا و آخرت به شمار می رود . پس از این خلقت ، آفرینش دیگر انسان ها از طریق نطفه صورت گرفت و به همین ترتیب انسان ها در سراسر جهان و موقعیت های جغرافیایی متفاوت پخش شدند و بحث طب و طبابت نیز از این دوره به بعد شروع شد . گفتنی است ، اصل طبابت ، کار خدای حکیم است . پیامبر اکرم ﷺ به فردی که خود را طبیب معرفی میکرد ، چنین فرمود : « الله الطبیب ، بل أنت رجل رفیق ، طبیبها الذی خلقها » ؛ « طبیب حقیقی ، خدای والاست و تو نیز یاری مهربان هستی طبیب بیمار ، کسی است که او را آفریده است » . قرآن کریم ، از قول حضرت ابراهیم ﷺ نقل میکند : « وإذا مرضت فهو یشفین » ؛ « هنگامی که بیمار شوم ، او ( خدا ) شفایم می دهد » . بنابراین ، طبیب واقعی ، فقط خدای رحمان است ؛ همو که خواص درمانی را در داروها نهاد و در نظام آفرینش ، برای هر دردی دارویی آفرید و به انسان ها نیز ، استعداد شناخت دردها و داروها و چگونگی درمان آنها را عنایت فرمود . و بدین سان ، انبیا و اولیای الاهی په نیز فرستادگان الاهی برای سلامت جسم و روح انسان ها هستند . امام علی ع در باره پیامبر اکرم ﷺ فرمود : « طبیب دوار بطبه ، قد أحکم مراهمه ، وأحمی مواسمه ، یضع ذلک حیث الحاجة إلیه ... طبیبی بود که طبابت را بر بالین بیماران می برد ، مرهم را درست بر جای که باید ، می نهاد و آنجا که بایسته بود . داغ می نشاند ... » .

 

 

_________

۱- سوره حجر آیه ۲۹

۲- سوره مؤمنون، آیه ۱۴

۳- کنزالعمال، ح۲۸۱۰۱

۴- سوره شعرا، آیه ۸۰

۵- نهج البلاغه خطبه ۱۰۸ ، عیون الحکم و المواعظ ص۳۱۹

علت ها و حکمت های وجود بیماری ها

بر اساس دیدگاه اسلام ، هر یک از بیماری ها یا رنج و سختی که بر انسان عارض می شود ، حکمت و رازی دارد و می تواند از موارد زیر باشد :

۱. عدم رعایت قانون طبیعت . ۲. تذکری برای سپاسگزاری از سلامت خویشتن ؛ بیماری ، پدیده ای است که باید در زندگی باشد ، تا ارزش سلامتی بهتر شناخته شود . ۳. آزمایش انسان برای جداسازی افراد خوب از بد ؛ خدای حکیم بعضی از افراد را بیمار میکند تا آنان را پیازماید . آیا دعا یا صبر میکنند تا به ایشان پاداش بزرگی دهد یا از گناهانشان در گذرد . مؤمنان از این آزمایش سربلند بیرون می آیند و به درجات عالی می رسند . پیامبر خدا ﷺ فرمود : « عجبت من المؤمن وجزعه من الشقم ولو یعلم ما له فی الشقم من الثواب لأحب ألا یزال سقیماً حتی یلقی ربه » ؛ « از مؤمن و اینکه از بیماری بیتابی کند ، در شگفتم . اگر او می دانست که در بیماری چه پاداشی دارد ، دوست داشت پیوسته بیمار باشد تا آن هنگام که به لقای پروردگار خویش پیوندد » . ۴. رشد و تربیت و به کمال رسیدن روح شخص بیمار ؛ همانگونه که خمیر خام در تنور پخته می شود و این پختن ، سبب به آن ( تبدیل شدن به نان ) می شود . کمال رسیدن ه - کفاره گناهان شخص بیمار ؛ گاهی حکمت بیماری ها ، کفاره گناهان است . برای نمونه ، طبق برخی روایات ، تب سبب از بین رفتن گناهان فرد می شود ، چنانکه امام باقر الا فرمود : « کان الناس یعتبطون اعتباطا فلما کان زمان إبراهیم ال قال یا رب اجعل للموت عله یؤجر بها المیث ویسلی بها عن المصاب قال فأنزل الله عز وجل الیوم وهو البرسام ثم أنزل بعده الداء » ؛ « مردم ( در زمانهای گذشته ) با مرگ ناگهانی ( بدون علت و مرض ) می مردند . هنگامی که زمان حضرت ابراهیم ﷺ رسید ، آن حضرت عرض کرد پروردگارا برای مرگ . علت و مرضی قرارده تا مرده از آن بهره ببرد و ثوابی داشته باشد و مصیبت و غصه اش زایل شود ، سپس فرمود : پس از آن خدای متعال ، ( اول ) تب و سپس انواع دردها را فروفرستاده . بنابراین اگر کسی بر بیماری ها و مشکلات صبر داشته باشد ، پاداش و درجات خوبی دریافت خواهد کرد . امام علی ل به جناب سلمان فرمود : « فما من أحد من شیعتنا یصیبه وجع إلا بذنب قد سبق منه ، وذلک الوجع تطهیر له قال سلمان فإن کان الأمر علی ما ذکرت وهو کما ذکرت فلیس لنا فی شیء من ذلک أجر حلا التطهیر قال علی : یا سلمان ، إن لکم الأجر بالصبر علیه ، والتضرع إلی الله عز اسمه ، والدعاء له ، بهما یکتب لکم الحسنات ، ویرفع لکم الدرجات ، وأما الوجع فهو خاصة تطهیر و کفارة » ؛ « هیچ کس از شیعیان ما نیست که به او دردی رسد ، مگر به واسطه گناهی که پیش تر از او سر زده و آن بیماری ، مایه پاک شدن اوست » . سلمان گفت : اگر چنان باشد که شما فرمودید ، و همین گونه نیز هست ، پس در این کار برای ما پاداشی جز پاک شدن از گناهان نیست . آن حضرت فرمود : « ای سلمان ! به واسطه شکیبایی بر بیماری ، نالیدن به درگاه خداى والا و دعا کردن در پیشگاه او ، برایتان پاداش نیز هست و به سبب همین کارهاست که برای شما حسته نوشته می شود و مقام هایتان بالا برده می شود ، اما درد ( اعم از بیماری ) ، فقط سبب پاک شدن گناه و یک کفاره است » . ۶. عذاب و تأدیب بندگان عاصی ؛ قرآن کریم می فرماید : « ما أصابک من حسنة فین الله وما أصابک من سیئه فین نفسیک » ؛ « آنچه از نیکی به تو رسد ، از سوی خداست و آنچه از بدی به تو رسد ، از سوی خود توست>>

 برخی آموزه های دینی ، گناه را علت اصلی بیماری و انواع مشکلات و مرگ زودرس می دانند . پیامبر اکرم ﷺ فرمود : « ما یکون من علة إلا من ذئب وما یعفو الله عز وجل عنه أکثر » ؛ « هیچ مرضی نباشد مگر از گناه و آنچه خدا عفو می کند . بیشتر است » . همچنین آن حضرت فرمود : « موت الإنسان بالذنوب أکثر من موته بالأجل وحیاته بالبر أکثر من حیاته بالعمر » ؛ « مرگ مردم به سبب گناه ، بیش تر از مرگ آنها با اجل طبیعی است و زندگی به واسطه نیکی کردن ، بیشتر است از زندگی با عمر » .

بعضی بیماری ها برای عذاب برخی بندگان گنهکار عارض می شوند . امام رضا (ع) فرمود : « المرض للمؤمن ، تطهیر و رحمة وللکافر ، تعذیب ولعنه وإن المرض لا یزال بالمؤمن ، حتی لا یکون علیه ذنب » ؛ ۳ « بیماری برای مؤمن ، تطهیر و رحمت ، و براى کافر ، عذاب و لعنت است و بیماری ، همدم مؤمن می ماند ، تا هنگامی که هیچ گناهی بروی نباشد » . طبق بعضی روایات دیگر نیز ، خداوند به سبب ادب کردن فردی ، او را به بعضی از بیماری ها مبتلا میکند . پیامبر خدا ﷺ فرمود : « لولا ثلاث فی ابن آدم ما طأطأ رأسه المرض ، والفقر والموث ، کلهم فیه ، وإنه معهن لوتاب » ؛ « اگر سه چیز در آدمی نبود ، هیچ چیز سر او را فرو نمی آورد : بیماری ، تهی دستی و مرگ . این ها همه در انسان هست و با این حال ، او همچنان گستاخی میکند » . . تحقق مرگ : بعضی بیماری ها ، علت برای مرگ هستند . این نوع بیماری ها درمان ندارند ، چنانکه طبیبان بزرگی همچون ابن سینا و جرجانی و و ... بر اثر بیماری از دنیا رفتند و نتوانستند بیماری خودشان را درمان کنند .

رئیس جمهور : شیراز قطب پزشکی کشور

..... رئیس جمهور همچنین فارس را استانی پیشرو در حرکت‌های علمی و فناوری دانست، همچنان که در دوران جهاد و دفاع مقدس پیشرو بود و گفت: همت و تلاش شبانه‌روزی جوانان و پزشکان متخصص ما بوده که شیراز را تبدیل به قطب سلامت کشور کرده است.

دکتر رئیسی با بیان اینکه استان فارس قطب گردشگری نیز هست، خاطرنشان کرد: فارس حقیقتا چهره زیبای تمدن ایران و راوی تاریخ، تمدن و فرهنگ والای ایران زمین است. همواره جلوه‌های تمدن و مدنیت مردم را از نقاط مختلف به این خطه کشانده است.

 

...... متن کامل خبر را می توانید از طریق سایت های متعدد من جمله :

https://shahecheragh.ir/info.aspx?type=n&id=221747

 

و:

https://aftabnews.ir/fa/news/866109/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%AF%D9%88-%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2-%DA%86%D9%87-%DA%AF%D9%81%D8%AA

 

و:

https://aftabnews.ir/fa/news/866109/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%AF%D9%88-%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2-%DA%86%D9%87-%DA%AF%D9%81%D8%AA

 

 

و پیگیری در بسیاری از شبکه های خبری....